Een Bijzondere Art Deco Armband

Deze prachtige armband heeft een uitzonderlijk geometrisch, ontwerp. Het gestileerde patroon is ruitvormig en bestaat uit twee banden die elkaar steeds kruisen en als linten omklappen. De armband is afwisselend bezet met baguette geslepen, flessengroene en rood-bruine toermalijn, en met baguette geslepen citrien en een dubbele rij achtkant geslepen diamant. De armband zit in een op maat gemaakt en in kleur bijpassend, lederen etui met het firmastempel van: Vereinigte Juweliere, Eug. Marcus, Sy & Wagner & I.h. Werner, Unter den Linden 12, Berlijn.

Ruitvorm

Alhoewel we maar één ander juweel kennen met een dergelijke uitgesproken ruitvormige opbouw, was de ruitvorm in het eerste kwart van de 20e eeuw zeer aanwezig in de mode en in het interieur. Deze armband vertoont zeer sterke stilistische overeenkomsten met een tiara die al in 1905 geschonken werd door Prins Ernst Louis, de laatst regerende groothertog van Hessen en bij de Rijn aan zijn echtgenote Eleonore, prinses van Solms-Hohesolmes-Lich. De tiara is net als deze bijzondere armband niet gekeurd of voorzien van een signatuur. Als een mogelijke maker werd wel gedacht aan een concurrent van Fabergé of aan de Duitse Hof juwelier Koch. De makers van deze armband, Marcus, Wagner en Werner, waren alle drie ook hofjuwelier. Het zou heel goed kunnen dat deze tiara ook door één van hen gemaakt is, voordat zij een samenwerkingsverband aangingen.

Art Deco in Duitsland

In het tijdvenster tussen beide wereldoorlogen kwam door alle politieke en sociale veranderingen een nieuwe stijl op. Het belangrijkste kenmerk van deze nieuwe stijl is de omarming van technologie in aanvulling op traditionele motieven. De stijl wordt vaak gekenmerkt door rijke kleuren en geometrische figuren en was ook een reactie op de organische ornamentiek van de Art Nouveau, in Duitsland Jugendstil genaamd. Architectuur, interieur, mode, accessoires en met name ook de juwelen volgden de nieuwe ontwerp ideeën. Op het gebied van juwelen waren het vooral de grote Franse juweliers die gedurfde avantgardistische creaties ontwierpen die in de meest kostbare materialen werden uitgevoerd. Met de in 1925 georganiseerde Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes vestigde deze stijl zich definitief en kreeg zij ook haar naam: Art Deco. Duitsland was niet uitgenodigd om deel te nemen aan deze belangrijke internationale Franse tentoonstelling. Wellicht mede als gevolg daarvan ontwikkelt zich in Duitsland een eigen stijl die maar weinig met de Franse extravagantie te maken heeft. Onder meer onder invloed van Bauhaus ontstaat er een avant-garde stijl – die neue Sachlichkeit, die niet zozeer uit is op pure luxe maar meer de nieuwe trends in moderne kunst wil vertalen in juwelen. Duitse clientèle op zoek naar grote juwelen in de Franse Art Deco stijl kunnen uitstekend in eigen land terecht. Onder andere in Berlijn maken hofjuweliers Louis en I.H. Werner, Eugen Marcus, Margraf & Co, Sy & Wagner, H.J. Wilm, Emil Lettré en Herbert Zeitner op Parijs geënte ontwerpen. Duitse juwelen uit die tijd zijn wel vaak terughoudender en op bescheidener schaal gemaakt. Het waren de juwelen die door de geschoolde hogere middenklasse werden gedragen, en niet in opdracht van de monarchen en heersers van de wereld waren gemaakt.

Vereinigte Juweliere

Sy & Wagner gaat samenwerken met de hof juweliers Eugen Marcus en I.H. Werner wat waarschijnlijk een uitvloeisel is van ontwerp initiatieven in de late 19e eeuw. In die tijd werden progressieve samenwerkingsverbanden tussen kunstenaars opgericht om meer erkenning te krijgen voor de toegepaste kunst, zoals de Vienna Secession – waaruit later de Wiener Werkstätte is voortgekomen- en in  München de Vereinigte Werkstätten für Kunst im Handwerk. In Berlijn had zich aan het einde van de 19e eeuw al een kleine groep ontwerpers gevormd rond de vooruitstrevende persoonlijkheden van de hof juweliers Louis Werner en I.H. Werner die gevestigd waren aan de Friedrichstrasse 173, de favoriete winkelstraat van de keizer.
Hof goudsmid Emil August Albert Wagner leerde het goudsmids vak van Johann Georg Hossauer, waar hij van 1842 tot 1846 in de leer was. Als de belangrijkste Berlijnse goudsmid van zijn tijd ontving Johann George Hossauer talrijke opdrachten van het Pruisische hof. Omdat Hossauer zonder mannelijke erfgenaam bleef, droeg hij zijn bedrijf in 1858 over aan Emil August Albert Wagner en de koopman François Louis Jéremy Sy (1827-1881). De firma Hossauer handelde sindsdien onder de naam Sy & Wagner tot 1933 en was gevestigd aan Unter den Linden 12. De firma van Eugen Marcus was eerst gevestigd op nummer 31 en daarna op nummer 81.  Vanaf 1934 voegt hij zich, samen met I.H. Werner bij Sy & Wagner in Unter den Linden 12 onder de naam: "Vereinigte Juweliere GmbH"

Unter den Linden 12

Unter den Linden (Onder de Linden) is een van de bekendste lanen in de Duitse hoofdstad Berlijn. De prestigieuze boulevard was in 1575 de toegangsweg tot het Berliner Schloss. Hertog Friedrich Wilhelm (1620-1688), die bekend stond als de Grote Keurvorst, wijdde zich tijdens zijn heerschappij over Pruisen aan het verbeteren en mooier maken van de stad Berlijn. Om de route tussen zijn kasteel en de jachtterreinen van de Tiergarten te verfraaien liet hij een lange rij linden aanleggen, die er ook voor zorgden dat er meer schaduw was. Aan deze linden dankt de laan haar naam.
Het pand op nr 12 werd in 1908-10 volgens de plannen van architect Max Grünfeld gebouwd. De gevel suggereert dankzij de doorlopende pilaren een tempelfront. De decoratie in de gevel en boven de steunen van de begane grond verwijst met cornucopia en verschillende attributen van de putti naar de rijkdom die het economische leven in dit huis moest brengen.

Share

    This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

    Previous item Juwelen Archief overview Next item

    Join our newsletter

    Sign up
    Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze collectie, beurzen en de laatste nieuwsberichten.